The Death of Socrates: Sokrates'in Ölümü
Merhaba, Sanat Üniversitesi severleri… Sanat ve
kültürün ayrılmaz bir parçası olan Felsefe’ye biraz meraklıysanız uzak geçmişe
güzel bir yolculuk yapalım derim. Hazırsanız başlayalım. 😊
Birçoğunuz hemen tanımış olabilir, tanımayanlar için O
hocaların hocası ünlü Sokrates (M.Ö 469-399). Yaz kış yalın ayak Atina
sokaklarında dolaşan, karşısına kim çıkarsa çıksın onlarla sohbet eden, diyalog
kuran Sokrates konuşmaktan kitap yazmaya vakti olmamış, hiçbir yazılı eser bize
bırakmamıştır. Buna rağmen, bütün dünya Onu hocaların hocası olarak tarihe
yazmıştır. Çünkü biz Onu öğrencisi Platon’dan tanıyoruz. Özellikle, Platon’un
yazdığı DİYALOGLAR, SOKRATES’İN SAVUNMASI adlı eserleriyle anlamaya çalışıyoruz.
Sokrates yaşadığı dönem boyunca bilgiye önem vermiş en
büyük erdemin bilgi olduğunu savunmuş, insanın ancak bilgi ile mutluluğa
ulaşabileceğini bize anlatmaya çalışmıştır. O, bizler gibi gençlerle
konuşmaktan çok hoşlanmakta, onların içerisindeki güzel ahlakı ve var olan
bilgiyi (inneizm)* açığa çıkartmak için sürekli
soru soran, cevap bulmaya çalışan bir filozoftur. Bu yüzden de Onu
çekemeyenler, gençleri yoldan çıkarttığı düşüncesiyle krala şikayet ederler.
Sokrates, mahkemeye çıkar, hiçbir yazılı eser bırakmayan Sokrates orada yine
kendisini sözlü olarak savunur. Fakat, mahkeme onu ölüm cezasıyla cezalandırır.
Baldıran zehirli şarabı içirilerek ölüme mahkum edilir. Son bir ayını hücrede
geçirmesine izin verilen Sokrates bu süre zarfında sevdikleriyle,
öğrencileriyle ve eşiyle vedalaşır. İşte bu sahneyi, bize anlatan en güzel
tablo Jacques-Louis David’in “SOKRATES’İN ÖLÜMÜ” tablosudur.
Hüzünlü bir tablo… Yatağa uzanmış sol eli havada, sağ
eli kendisine uzatılan zehirli şarabı alırken bile konuşan Sokrates. Arkadaşı
Kriton Onu kaçırmak için ikna etmeye çalışmakta. Ayakucunda hüzünler içinde oturan
öğrencisi Platon. Diğerleri, ağlamaklı… Bu sahneye daha fazla dayanamayan
karısı ise ona veda ediyor… 1787 yılında Jacques-Louis David’in yaptığı bu tablo
ile haksızlığa uğrayan ve bu yüzden de tarihe yazılan Sokrates’in bir demokrasi
kurbanı olduğunu ifade ettiği için, önemli bir tablodur. Bu tablo benim için
önemlidir çünkü 1789 Fransız İhtilali’nin temel kavramları olan hak, hukuk, adalet…
gibi kavramların gelişmesinde etkili olmuştur. “Hiç kimse bilerek kötülük
işlemez, kötülük bilgisizlikten ileri gelir.” diyen Sokrates maalesef
bilgisizliğin, cahilliğin kurbanı olmuştur.
İSTESENİZ DE İSTEMESENİZ DE FELSEFİ BİR DÜNYADA
YAŞIYORUZ. BİLGİYLE KALIN, FELSEFEDEN AYRILMAYIN! 😇💓
Yorumlar
Yorum Gönder